کیست مویی یا سینوس پیلونیدال
کیست مویی یا سینوس پیلونیدال چیست؟
کیست مویی که در اصطلاح پزشکی با نام سینوس پیلونیدال شناخته میشود، یک مشکل پوستی نسبتاً رایج است که معمولاً در ناحیه پایین ستون فقرات، مخصوصاً بالای خط باسن، به وجود میآید. این عارضه به شکل یک حفره یا کانال کوچک در زیر پوست ظاهر میشود که اغلب حاوی موهای زائد، ترشحات چرکی، خون یا سلولهای مرده پوست است.
کیست مویی بیشتر در مردان جوان و افرادی که موهای پرپشت و زبر دارند دیده میشود و معمولاً با درد و ناراحتی قابل توجهی همراه است که میتواند کیفیت زندگی فرد را تحت تأثیر قرار دهد.
علل و دلایل ایجاد
علت دقیق شکلگیری کیست مویی هنوز به طور کامل مشخص نشده اما چند فرضیه اصلی وجود دارد که رایجترین آنها را توضیح میدهیم:
- ورود مو به داخل پوست:
یکی از باورهای اصلی این است که موهای کنده شده و شل شده از سطح پوست، به داخل منافذ پوستی نفوذ میکنند. این موها به عنوان اجسامی خارجی شناخته شده و بدن نسبت به آنها واکنش التهابی نشان میدهد، که باعث شکلگیری کیست و التهاب میشود. - عوامل مادرزادی:
برخی پزشکان معتقدند که نقصهای جزئی و ارثی در ساختمان پوست ناحیه دنبالچه میتواند باعث ایجاد فرورفتگیهایی شود که منجر به تجمع مو و عفونت بعدی میشوند. - سبک زندگی و عوامل محیطی:
نشستنهای طولانی، بروز اصطکاک مداوم در ناحیه تناسلی و دنبالچه، تعریق زیاد، اضافه وزن و عدم رعایت بهداشت فردی از جمله عواملی هستند که احتمال بروز کیست مویی را افزایش میدهند.
چه کسانی بیشتر در معرض این بیماری قرار دارند؟
برخی شاخصها ریسک ابتلا به کیست مویی را بیشتر میکنند:
- سن و جنسیت: مردان جوان بین ۱۵ تا ۳۰ سال بیشتر از خانمها در معرض این بیماری هستند.
- موهای ضخیم و پرپشت: افرادی که موهای نسبتاً زبر و فراوان در ناحیه کمر یا باسن دارند.
- افزایش وزن: چاقی میتواند فشار ناحیه دنبالچه را افزایش داده و باعث بروز کیست شود.
- شیوه زندگی کمتحرک: نشستنهای طولانی مدت و فعالیت بدنی کم خطر ابتلا را بالا میبرد.
- سابقه خانوادگی: اگر اعضای خانواده به این عارضه دچار باشند، احتمال بروز در شما نیز بالاتر است.
- ضربه به ناحیه دنبالچه: هرگونه آسیب یا ضربه میتواند شرایط ایجاد کیست را تسهیل کند.
علائم و نشانههای چگونه است؟
نشانههای کیست مویی از یک فرورفتگی ساده در پوست تا عفونتهای شدید و دردناک متغیر است:
- مرحله اولیه:
یک سوراخ کوچک یا فرورفتگی در بالای خط باسن که ممکن است کمی همراه با حساسیت و ناراحتی باشد. - مرحله عفونی (حاد):
علائم این مرحله شامل درد شدید، التهاب، قرمزی و تورم، ترشح چرک و یا خون از محل کیست، بوی نامطبوع و در بسیاری موارد تب و لرز است. - مرحله مزمن:
اگر کیست درمان نشود، ممکن است به حالت مزمن تبدیل شده، با ترشح مداوم یا دورهای چرک، تشکیل مجراهای زیرپوستی متعدد و عفونتهای مکرر همراه شود. همچنین ممکن است آبسه و تجمع چرک در زیر پوست اتفاق بیفتد.
چگونه کیست مویی تشخیص داده میشود؟
تشخیص کیست مویی معمولاً با معاینه فیزیکی و مشاهده ظاهری ناحیه دنبالچه انجام میشود. پزشک به دنبال علائم مشخصی مانند سوراخ یا فرورفتگی، تورم، قرمزی و ترشح خواهد بود.
در موارد پیچیدهتر یا زمانی که میخواهند وسعت آسیب را بررسی کنند، ممکن است از این روشها کمک بگیرند:
- بررسی با پروب: وسیلهای فلزی برای سنجش عمق و مسیر دیواره مجاری سینوسی.
- سونوگرافی: جهت مشاهده وجود آبسه یا عمق کیست.
- MRI: در مواردی که کیست بزرگ، عودکننده یا پیچیده باشد، تصویربرداری MRI به تشخیص دقیقتر کمک میکند.
درمان کیست مویی؛ چه گزینههایی وجود دارد؟
روش درمان به شرایط بیمار، شدت علائم و شدت عفونت بستگی دارد. معمولاً درمانها به سه دسته اصلی تقسیم میشوند:
- مراقبتهای خانگی و اقدامات اولیه:
در موارد خفیف یا مراحل ابتدایی، میتوان با موارد زیر از پیشرفت بیماری جلوگیری کرد:
حمام سیتز (نشستن در آب گرم) چند بار در روز به مدت ۱۰ تا ۱۵ دقیقه برای کاهش درد و التهاب.- میز نگاه داشتن ناحیه و خشک نگه داشتن آن.
- ستفاده از کمپرس آب گرم روی محل به منظور کمک به تخلیه طبیعی عفونت.
- مصرف داروهای مسکن همچون ایبوپروفن یا استامینوفن برای کنترل درد.
- درمان دارویی:
اگر کیست عفونی باشد، پزشک آنتیبیوتیک تجویز خواهد کرد تا عفونت کنترل شود و احتمال گسترش آن کاهش یابد. - تخلیه عفونت و جراحی:
• در موارد عفونی حاد، ممکن است پزشک اقدام به برش کیست و تخلیه چرک نماید. این کار معمولاً تحت بیحسی موضعی انجام میشود و موجب تسکین فوری درد میگردد. - در موارد مزمن، عودکننده یا بسیار بزرگ، جراحی کامل کیست و بخشهای آسیبدیده پوست بهترین گزینه است.
- جراحی میتواند بهصورت برداشتن کامل کیست، برش و تمیزکاری (کورتاژ) دیوارهها، یا استفاده از فناوری لیزر انجام شود
- تکنیکهای خاصی نیز برای بستن یا بازسازی ناحیه بعد از جراحی وجود دارد که به جلوگیری از عود مجدد کمک میکند.
مقالات زخم و پانسمان های نوین با پانسمان پلاس